Γενικά Στοιχεία
Η νόσος του Alzheimer αποτελεί τη συχνότερη αιτία άνοιας και είναι υπεύθυνη για περισσότερες από τις μισές περιπτώσεις άνοιας.
Η νόσος Αλτσχάιμερ, γνωστή απλά και ως το Αλτσχάιμερ είναι μια χρόνια νευροεκφυλιστική νόσος, η οποία αρχίζει με αργούς ρυθμούς και επιταχύνει με τα χρόνια.
Περιγράφηκε αρχικά από τον Γερμανό ψυχίατρο και νευροπαθολόγο Αλοΐσιο Αλτσχάιμερ το 1906 (εξ ού και το όνομα).
Το πιο κοινό πρόωρο σύμπτωμα της νόσου είναι η δυσκολία στην ανάκληση πρόσφατων συμβάντων (απώλεια βραχυπρόθεσμης μνήμης).
Καθώς η ασθένεια προχωρεί, τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν προβλήματα στη γλώσσα, στον προσανατολισμό (συμπεριλαμβανομένης της εύκολης απώλειας προσανατολισμού), στις διακυμάνσεις της διάθεσης, στην απώλεια κινήτρων, στη μη αυτοεξυπηρέτηση και σε θέματα συμπεριφοράς. Καθώς η κατάσταση ενός ατόμου χειροτερεύει, συχνά αποχωρούν από την οικογένεια και την κοινωνία. Σταδιακά, χάνονται σωματικές λειτουργίες, τελικά οδηγούν σε θάνατο. Αν και η ταχύτητα της εξέλιξης μπορεί να ποικίλει, το μέσο προσδόκιμο ζωής μετά τη διάγνωση είναι τρία έως εννέα έτη. Γενικά η νόσος εντοπίζεται στους ανθρώπους πάνω από 65 ετών, αν και πρόωρο Αλτσχάιμερ μπορεί να εμφανιστεί πολύ νωρίτερα, ίσως και πριν τα 50.
Κατ’ εκτίμηση 26,6 εκατομμύρια άνθρωποι είχαν παγκοσμίως Αλτσχάιμερ το 2006, και αυτός ο αριθμός μπορεί να τετραπλασιαστεί μέχρι το 2050. Αν και ο κάθε πάσχων έχει Αλτσχάιμερ με έναν ιδιαίτερο τρόπο, υπάρχουν πολλά κοινά συμπτώματα. Τα πιο πρόωρα αισθητά συμπτώματα της ασθένειας συχνά δεν διαγιγνώσκονται ως Αλτσχάιμερ αλλά ως κάτι διαφορετικό, π.χ στρες ή άλλες ψυχολογικές διαταραχές. Στα πρώτα στάδια, το συνηθέστερο αναγνωρισμένο σύμπτωμα είναι η απώλεια μνήμης, όπως και η δυσκολία στην επαναφορά στην μνήμη πρόσφατων γεγονότων.
Η διερεύνηση για διάγνωση Αλτσχάιμερ σε πιθανούς ασθενείς επιβεβαιώνεται συνήθως με διανοητικές αξιολογήσεις και γνωστικές δοκιμές, που ακολουθούνται συχνά από ακτινογραφίες κτλ του εγκεφάλου. Με την πρόοδο της ασθένειας, τα συμπτώματα περιλαμβάνουν σύγχυση, οξυθυμία, επιθετικότητα, ταλάντευση διάθεσης, διακοπή ομιλίας, απώλεια της μακροπρόθεσμης μνήμης, και τη γενική κοινωνική απόσυρση του πάσχοντος καθώς οι αισθήσεις του μειώνονται.
Τα συμπτώματα της ήπιας νόσου του Alzheimer
Στους περισσότερους ασθενείς με νόσο του Alzheimer η εκμάθηση και η πρόσφατη μνήμη πλήττονται πρώτα. Εκτός από το πρόβλημα στην άμεση μνήμη, μια σειρά άλλων συμπτωμάτων συμβαίνουν στα αρχικά στάδια της νόσου. Μάλιστα, διαταραχές στη συγκέντρωση και μη γνωσιακά συμπτώματα (όπως κατάθλιψη ή απάθεια) μπορεί να προηγούνται της εκδήλωσης διαταραχών στη μνήμη. Σε ορισμένους, αφασικά συμπτώματα (δυσκολία στην εύρεση της κατάλληλης λέξης) και οπτικοχωρικά ελλείμματα παρουσιάζονται πρώτα.
Καθώς η νόσος προχωρά, διαταραχές σε άλλες ανώτερες λειτουργίες παρουσιάζονται, όπως στην κρίση, το σχεδιασμό και την οργάνωση.
Στα αρχικά στάδια της νόσου η έκπτωση στη λειτουργικότητα είναι μικρή και οι περισσότεροι ασθενείς μπορούν να ζουν μόνοι. Χρειάζεται όμως ένα υποστηρικτικό δίκτυο, σε οργανωτικά κυρίως ζητήματα, προκειμένου να μείνουν όσο το δυνατό περισσότερο γίνεται ανεξάρτητοι.
Τα συμπτώματα της μέτριας νόσου του Alzheimer
Στην μέτρια άνοια οι ασθενείς φαίνεται να ζουν στο παρελθόν, λόγω της σοβαρής διαταραχής της πρόσφατης μνήμης. Ξεχνάνε τα πρόσφατα γεγονότα, ακόμα και αν αυτά είναι ιδιαίτερα σημαντικά για τους ίδιους. Επιπλέον, ο λογικός σχεδιασμός, η κρίση και η οργάνωση πλήττονται σοβαρά. Γλωσσικές δυσκολίες, απραξία και προσωποαγνωσία δυσκολεύουν ακόμα περισσότερο την κατάσταση. Τα νευροψυχιατρικά συμπτώματα (παραληρητικές ιδέες, ψευδαισθήσεις, απάθεια, επιθετικότητα, περιπλάνηση κ.λπ.) γίνονται συχνότερα στη μέτρια άνοια, σε σχέση με την ήπια. .Όλα τα παραπάνω συμπτώματα προκαλούν στους ασθενείς σοβαρό πρόβλημα στην καθημερινότητα.
Τα συμπτώματα της σοβαρής νόσου του Alzheimer
Στη σοβαρή άνοια όλες οι γνωστικές λειτουργίες είναι σοβαρά διαταραγμένες. Οι ασθενείς είναι απαθείς και μπορεί να παρουσιάζουν στερεότυπη κινητική συμπεριφορά. Αντιμετωπίζουν δυσκολίες με τις βασικές καθημερινές δραστηριότητες, όπως το πλύσιμο, η μετακίνηση και το φαγητό. Η φροντίδα είναι πλέον νοσηλευτική και περιπλέκεται από δυσκολίες στην κατάποση και τη βάδιση και διαταραχές στη συμπεριφορά.