Στις Αγχώδεις Διαταραχές περιλαμβάνονται διαταραχές που σχετίζονται με έντονο συναίσθημα φόβου και άγχους και συνοδεύονται από ανάλογες συμπεριφορές που τα άτομα χρησιμοποιούν ως απάντηση στην ανησυχία που βιώνουν. Ο φόβος αφορά μια δυσάρεστη συναισθηματική κατάσταση, που δημιουργείται ως απάντηση σε εξωτερικό πραγματικό κίνδυνο ή απειλή, που γίνεται αντιληπτός από το άτομο συνειδητά. Η ένταση και η διάρκεια του φόβου διαφοροποιείται ανάλογα με το πόσο απειλητικό γίνεται αντιληπτό το ερέθισμα ενώ η ανησυχία υποχωρεί όταν το άτομο αναλάβει δράση, όταν δηλαδή αποφασίσει να αντιδράσει ή να αποφύγει τον κίνδυνο. Ο φόβος περιλαμβάνει σωματικές αντιδράσεις όπως ταχυπαλμία, εφίδρωση, επιτάχυνση της αναπνοής τρόμος μυών κ.τ.λ.

Το άγχος είναι η δυσάρεστη συναισθηματική κατάσταση που περιλαμβάνει αισθήματα φόβου ή και τρόμου ως απάντηση σε κάποιο κίνδυνο που μπορεί σε μεγάλο βαθμό να μην είναι υπαρκτός.

Διαταραχή Πανικού

Το άτομο μπορεί να βιώνει επαναλαμβανόμενες ξαφνικές προσβολές πανικού κατά τη διάρκεια των οποίων νιώθει έντονο άγχος και φόβο που μπορεί να κορυφωθεί μέσα σε λίγα λεπτά και μπορεί να περιλαμβάνει κάποια από τα παρακάτω συμπτώματα:

ταχυκαρδία, εφίδρωση, τρέμουλο, δυσκολία στην αναπνοή, αίσθημα πνιγμού, πόνος στο στήθος, ναυτία, σύγχυση ή αίσθημα ζάλης, παραισθήσεις, αποπραγματοποίηση (αίσθηση ότι τα πράγματα δεν είναι αληθινά) ή αποπροσωποποίηση (αίσθηση αποξένωσης από τον εαυτό). Ακόμη το άτομο μπορεί να φοβάται ότι θα τρελαθεί, θα χάσει τον έλεγχο θα πεθάνει.

Το άτομο παρουσιάζει έντονη ανησυχία γύρω από τις προσβολές πανικού, τόσο όσον αφορά τα συμπτώματα, δυσφορία δηλαδή γι’ αυτά που νιώθει, όσο και για τις συνέπειες των κρίσεων. Πολύ συχνά το άτομο εμφανίζει προσβολές πανικού κατά τη διάρκεια της νύχτας.

Κοινωνική Φοβία

Τα άτομα που πάσχουν από αυτή τη διαταραχή βιώνουν έντονο φόβο ή άγχος για μια ή και περισσότερες κοινωνικές καταστάσεις στις οποίες το άτομο μπορεί να παρακολουθείται με προσήλωση από κάποιον όπως π.χ. κατά τη διάρκεια μιας ομιλίας, όταν συναντά άγνωστα άτομα ή μπορεί να νιώθει δυσκολία όταν πρέπει να καταναλώσει φαγητό ή ποτό μπροστά σε άλλους. Συνήθως, τα άτομα που παρουσιάζουν αυτά τα συμπτώματα δεν μπορούν να διαχειριστούν την κριτική που θα δεχτούν από τους άλλους καθώς πιστεύουν ότι θα λειτουργήσουν με έναν τρόπο που δεν θα είναι κοινωνικά αποδεκτός. χαρακτηριστική συμπεριφορά είναι το έντονο κοκκίνισμα στο πρόσωπο και το τρέμουλο κάθε φορά που το άτομο νιώθει να εκτίθεται. Αποτέλεσμα αυτής της παράλογης ανησυχίας είναι να υπομένουν με μεγάλη δυσφορία κοινωνικές καταστάσεις ή να τις αποφεύγουν εντελώς. Η διαταραχή μπορεί να περιορίζεται μόνο σε περιπτώσεις όπου το άτομο πρέπει να μιλήσει ή να παρουσιάσει κάτι σε κοινό και να μην συνοδεύεται από άλλη συμπτωματολογία. Η συνηθισμένη εικόνα ατόμων που πάσχουν από Κοινωνική φοβία είναι άτομα με χαμηλό προφίλ, που δυσκολεύονται να ξεκινήσουν συζητήσεις ή είναι υποβόλιμοι κατά τη διάρκεια μιας συζήτησης. Οι γυναίκες παρουσιάζουν δυσκολία να εργαστούν εκτός σπιτιού και οι άντρες καθυστερούν τις περισσότερες φορές να παντρευτούν και να κάνουν οικογένεια.

Αγοραφοβία

Το άτομο μπορεί να παρουσιάζει έντονο φόβο και άγχος σε καταστάσεις όπου σκέφτεται ότι η διαφυγή ή η βοήθεια θα είναι αδύνατη σε περίπτωση που εμφανίσει συμπτώματα πανικού. Τέτοιες καταστάσεις μπορεί να είναι η χρήση μεταφορικών μέσων, εξωτερικοί ή εσωτερικοί χώροι, το να περιμένει στην ουρά ή να βρίσκεται ανάμεσα σε πλήθος, το να είναι εκτός σπιτιού μόνος/η. Το άτομο που υποφέρει από τη διαταραχή συνήθως αποφεύγει συστηματικά τις καταστάσεις που του προκαλούν δυσφορικά συναισθήματα και επιζητά σχεδόν πάντα την παρουσία ενός άλλου ατόμου. Αρκετά συχνά η αποφυγή μπορεί να διευρυνθεί και ο ασθενής να αδυνατεί να φύγει από ένα χώρο. Συμπεριφορές ασφαλείας, χρήση φαρμάκων ή αλκοόλ είναι συχνές σε άτομα που εμφανίζουν συμπτώματα αγοραφοβίας.

Ειδική Φοβία

Αναφέρεται σε αίσθημα φόβου ή άγχους για ένα συγκεκριμένο αντικείμενο ή μια κατάσταση π.χ. τα ύψη, κάποιο ζώο, τις ενέσεις ή τη θέα του αίματος. Το άτομο παρουσιάζει έντονες φοβικές αντιδράσεις ή αποφυγή κάθε φορά που εμφανίζεται το συγκεκριμένο αντικείμενο για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα. Συνήθως ο ασθενής δεν μπορεί να διαχειριστεί το άγχος αυτό με αποτέλεσμα να δυσφορεί αλλά και να υπολειτουργεί. Είναι συχνό τα άτομα να φοβούνται περισσότερα από ένα αντικείμενα ταυτόχρονα. το κοινωνιοπολιτισμικό πλαίσιο μέσα στο οποίο ζει και αναπτύσσεται το άτομο φαίνεται να παίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της διαταραχής. Στα παιδιά η διαταραχή μπορεί να συνοδεύεται από έντονο κλάμα, τρέμουλο ή και πάγωμα. Η διαταραχή είναι αρκετά συχνή στο γενικό πληθυσμό στις δυτικές χώρες.

Γενικευμένη Αγχώδης Διαταραχή

Η διαταραχή περιλαμβάνει έντονη ανησυχία και άγχος για ένα χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των 6 μηνών που αφορά σε ένα αριθμό καταστάσεων ή δραστηριοτήτων. το άτομο μπορεί να εμφανίζει υπερδραστηριότητα, να νιώθει κουρασμένο, παρουσιάζει δυσκολία στη συγκέντρωση, ευερεθιστότητα, μυϊκή ένταση και δυσκολία που σχετίζεται με τον ύπνο. Τα δυσάρεστα συναισθήματα που προκαλούνται είναι δύσκολο να ελέγχουν με αποτέλεσμα το άτομο να βιώνει δυσφορία και να επηρεάζεται η λειτουργικότητα του. Χαρακτηριστική εικόνα του ατόμου με Γενικευμένη Αγχώδη Διαταραχή είναι ένας άνθρωπος που αγχώνεται για καθημερινά απλά πράγματα όπως καταστάσεις στη δουλεία, στο σπίτι ή στην οικογένεια με αποτέλεσμα αυτό να το αποδυναμώνει δημιουργώντας του αίσθημα κόπωσης. Τα παιδιά μπορεί να εμφανίσουν λιγότερα συμπτώματα τα οποία σχετίζονται κυρίως με την απόδοσή τους.

Διαταραχή Αποχωρισμού

Η διαταραχή αυτή είναι πιο συχνή στα παιδιά. Αναφέρεται σε έντονο φόβο ή άγχος που αφορά τον αποχωρισμό από άτομα με τα οποία υπάρχει στενός δεσμός. Το άτομο που υποφέρει από αυτή τη διαταραχή νιώθει έντονη ανησυχία όταν απομακρύνεται από το σπίτι του ή από οικείους χώρους, έχει συχνές σκέψεις ότι κοντινά του άτομα θα πάθουν κακό ή ότι ο ίδιος μπορεί να χαθεί ή να απαχθεί αν απομακρυνθεί από οικεία άτομα. Συνήθως, το άτομο προβάλλει αντίσταση στο να φύγει από το σπίτι του, να κοιμηθεί εκτός ή να μεταφερθεί σε άλλο χώρο ενώ μπορεί να έχει εφιάλτες με περιεχόμενο την απομάκρυνση, πονοκεφάλους, ναυτία ή και τάση για εμετό.

Διαταραχή Επιλεκτικής Αλαλίας

Η διαταραχή αυτή εμφανίζεται κυρίως σε παιδιά και παρουσιάζεται πριν την ηλικία των 5 ετών. Το άτομο που πάσχει από τη διαταραχή αποφεύγει να μιλήσει σε συγκεκριμένες κοινωνικές καταστάσεις που η ομιλία είναι απαραίτητη όπως π.χ. στο σχολείο. Η δυσκολία αυτή δεν πρέπει να συγχέεται με τη δυσκολία που παρουσιάζουν κάποια παιδιά λόγω μη εξοικείωσης με τη γλώσσα. Κεντρικό ρόλο στην εμφάνιση της διαταραχής παίζει η προσωπικότητα και η στάση των γονέων. Η υπερπροστατευτική συμπεριφορά φαίνεται να οδηγεί στην εμφάνιση της διαταραχής.

Κρίσεις Πανικού που συνοδεύουν Άλλες Ψυχικές Διαταραχές

Το άτομο μπορεί να εμφανίζει συμπτώματα κρίσεων πανικού αλλά τα συμπτώματα αυτά δεν επαρκούν για να μιλήσουμε για διαταραχή. Πιο συγκεκριμένα μπορεί να εμφανίσει ταχυκαρδία, εφίδρωση, τρέμουλο, δυσκολία στην αναπνοή, αίσθημα πνιγμού, πόνος στο στήθος, ναυτία, σύγχυση ή αίσθημα ζάλης, παραισθήσεις, αποπραγματοποίηση(αίσθηση ότι τα πράγματα δεν είναι αληθινά) ή αποπροσωποποίηση (αίσθηση αποξένωσης από τον εαυτό). Ακόμη το άτομο μπορεί να φοβάται ότι θα τρελαθεί, θα χάσει τον έλεγχο θα πεθάνει. Τα συμπτώματα αυτά μπορεί να συνοδεύουν κάποια ψυχική ή οργανική διαταραχή. Για παράδειγμα κάποιος που πάσχει από καρδιαγγειακό νόσημα μπορεί να εμφανίσει παράλληλα κρίσεις πανικού. Οι προσβολές διαρκούν μερικά λεπτά και δημιουργούν έντονη δυσφορία.

Αγχώδης Διαταραχή Σχετιζόμενη Με Φαρμακευτική Αγωγή Ή Χρήση Ουσιών

Οι προσβολές πανικού και το άγχος είναι κυρίαρχα στην εικόνα του ατόμου και εμφανίζονται κάθε φορά που αυτό λαμβάνει ή μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα από τη στιγμή που έλαβε μια φαρμακευτική ουσία μια φαρμακευτική ουσία. Τα συμπτώματα άγχους δεν πρέπει να προϋπάρχουν της χρήσης της ουσίας και η ουσία πρέπει να είναι γνωστή για τη δυνατότητα της να προκαλεί συμπτώματα πανικού στο άτομο που θα εκτεθεί σε αυτή.

Αλλιώς Προσδιοριζόμενη Αγχώδη Διαταραχή

Σε αυτή την κατηγορία εμπίπτουν τα άτομα που εμφανίζουν συμπτώματα άγχους τα οποία όμως δεν είναι αρκετά για να τους αποδοθεί μια διάγνωση.