Αν και οι συχνότεροι τύποι άνοιας μοιράζονται ορισμένα κοινά χαρακτηριστικά, παρουσιάζουν και σημαντικές διαφορές. Οι διαφορές αυτές είναι πολύ σημαντικές, τόσο για την πρόγνωση, όσο και τη φροντίδα για την άνοια.

Εκτός από τη νόσο του Alzheimer, οι συχνότεροι τύποι άνοιας είναι οι:

Αγγειακή άνοια

Η αγγειακή άνοια είναι η δεύτερη συχνότερη αιτία άνοιας μετά τη νόσο Alzheimer και οι δύο αυτές νόσοι συχνά συνυπάρχουν. Υπάρχουν πολλά αίτια αγγειακής γνωστικής διαταραχής. Μεγάλα έμφρακτα εγκεφαλικών αρτηριών, μικρογγειοπάθεια συγκεκριμένων εγκεφαλικών περιοχών και ευρείας έκτασης λευκοεγκεφαλοπάθεια της λευκής ουσίας.

Η κλινική εικόνα της αγγειακής άνοιας διαφέρει ανάλογα με την εντόπιση και την έκταση της αγγειακής βλάβης. Εκδηλώνεται με ένα ευρύτατο φάσμα συμπτωμάτων που δεν μπορεί εύκολα να κατηγοριοποιηθεί. Συχνά, η κλινική της εικόνα είναι παρόμοια με την αντίστοιχη της νόσου του Alzheimer. Κοινά χαρακτηριστικά των αγγειακών ανοιών αποτελούν συχνά: η οξεία ή υποξεία έναρξη της γνωστικής έκπτωσης, η κατά κύματα επιδείνωσή της και η παρουσία εστιακών νευρολογικών σημείων και συμπτωμάτων.

Άνοια με σωμάτια του Lewy

Η άνοια με σωμάτια του Lewy είναι σε αρκετές μελέτες, κυρίως ιστοπαθολογικές, η δεύτερη συχνότερη μορφή άνοιας. Αν και αρκετοί επιστήμονες πιστεύουν πως η άνοια με σωμάτια Lewy σχετίζεται με τη νόσο Alzheimer ή την άνοια της νόσου του Πάρκινσον, φαίνεται να αποτελεί ξεχωριστή κλινική οντότητα.

Η κλινική εικόνα της άνοιας με σωμάτια Lewy χαρακτηρίζεται από πρόδηλη και σοβαρή έκπτωση των εκτελεστικών λειτουργιών και των οπτικοχωρικών κατασκευαστικών δεξιοτήτων. Η έκπτωση της μνήμης στα αρχικά στάδια είναι συνήθως ήπια. Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της νόσου αποτελούν: α) οι οπτικές ψευδαισθήσεις, συνήθως καλά σχηματισμένες που δεν προκαλούν μεγάλη αναστάτωση στον ασθενή, β) ο πρόσφατος (εντός ενός έτους) παρκινσονισμός, συνήθως χωρίς τρόμο και γ) οι ευρείες μεταβολές στο γνωστικό επίπεδο ακόμα και μέσα στην ίδια ημέρα.  

Μετωποκροταφική άνοια

Η μετωποκροταφική άνοια είναι υπεύθυνη για το 3-10% των ανοιών. Η έναρξη της νόσου γίνεται συνήθως μεταξύ τα 45 και 65 έτη. Παρά τη σύγχυση που επικρατεί στη βιβλιογραφία, κυρίως λόγω των διαφορετικών κλινικών καταστάσεων που προκαλούνται ανάλογα με την εστίαση της βλάβης, αναγνωρίζονται σήμερα τρεις κύριοι υπότυποι μετωπιαίων συνδρόμων:

–          η μετωποκροταφική άνοια (ή μετωπιαία μορφή ή συμπεριφορική μορφή),

–          η σημασιολογική άνοια και

–          η προοδευτική μη Ρέουσα Αφασία.

Η κλινική εικόνα της μετωποκροταφικής άνοιας, του συνηθέστερου υπότυπου μετωπιαίου συνδρόμου, χαρακτηρίζεται από σοβαρή αλλαγή του χαρακτήρα και της κοινωνικής συμπεριφοράς με σχετική διατήρηση της μνήμης και άλλων σύνθετων ανώτερων λειτουργιών.